Przywódcy UE uzgodnili pakiet naprawczy i budżet na lata 2021-2027, który pomoże UE w odbudowie po pandemii i wesprze inwestycje w zielone i cyfrowe przejścia.
Umowa została zawarta o 5:30 rano, kończąc szczyt, który rozpoczął się piątego dnia i stał się jednym z najdłuższych w historii UE.
Społeczno-gospodarcze skutki kryzysu COVID-19 wymagają wspólnych i innowacyjnych działań na szczeblu UE w celu wsparcia ożywienia i odporności gospodarek państw członkowskich.
Aby osiągnąć pożądany rezultat i być trwałym, wysiłki na rzecz naprawy gospodarczej powinny być powiązane z tradycyjnymi Wieloletnimi Ramami Finansowymi (WRF), które od 1988 roku kształtują politykę budżetową Unii Europejskiej i oferują długoterminową perspektywę.
Przywódcy UE uzgodnili kompleksowy pakiet o wartości 1 824,3 mld EUR, który łączy wieloletnie ramy finansowe (WRF) z nadzwyczajnym wysiłkiem na rzecz naprawy gospodarczej w ramach instrumentu nowej generacji UE (NGEU – New Generation).
Długoterminowy budżet UE
Nowe wieloletnie ramy finansowe (WRF) obejmą siedem lat w okresie od 2021 do 2027 r. WRF, wzmocnione przez UE nowej generacji, będą również głównym instrumentem wdrażania pakietu naprawczego mającego na celu stawienie czoła społeczno-gospodarczym skutkom pandemii COVID-19.
Wielkość wieloletnich ram finansowych – 1 074,3 mld EUR – pozwoli UE na realizację jej długoterminowych celów i zachowanie pełnej zdolności planu naprawy gospodarczej. Wniosek ten w dużej mierze opiera się na propozycji przedstawionej przez przewodniczącego Michela w lutym, która odzwierciedlała dwuletnie dyskusje między państwami członkowskimi.
Wieloletnie Ramy Finansowe obejmą następujące obszary wydatków:
- jednolity rynek, innowacje i technologie cyfrowe
- spójność, odporność i wartości
- zasoby naturalne i środowisko naturalne
- migracja i zarządzanie granicami
- bezpieczeństwo i obrona
- sąsiedztwo i świat
- europejska administracja publiczna
Rabaty
Zryczałtowane rabaty od rocznego wkładu opartego na dochodzie narodowym brutto zostaną utrzymane dla Danii, Niemiec, Niderlandów, Austrii i Szwecji.
Fundusz naprawczy
Fundusz naprawczy, za pośrednictwem New Generation EU (NGEU) zapewni Unii środki niezbędne do sprostania wyzwaniom związanym z pandemią COVID-19. Na mocy porozumienia Komisja będzie mogła pożyczyć na rynkach do 750 mld EUR. Środki te mogą być wykorzystane na pożyczki wzajemne oraz na wydatki przekazywane za pośrednictwem programów wieloletnich ram finansowych. Kapitał pozyskany na rynkach finansowych zostanie spłacony do 2058 r.
Kwoty dostępne w ramach NGEU zostaną przeznaczone na siedem poszczególnych programów:
Recovery and Resilience Facility (RFF), ReactEU, Horizon Europe, InvestEU, Rural Development, Just Transition Fund i RescEU.
Pożyczki i dotacje
390 mld EUR z tego pakietu zostanie rozdzielone w formie dotacji na rzecz państw członkowskich i 360 mld EUR w formie pożyczek.
Przydział ze środków Mechanizmu Odzyskiwania i Reagowania (RRF)
Plan gwarantuje, że pieniądze trafią do krajów i sektorów najbardziej dotkniętych kryzysem: 70 % środków w ramach dotacji instrumentu na rzecz naprawy gospodarczej i odporności zostanie przeznaczonych w 2021 i 2022 r., a 30 % w 2023 r.
Przydziały z Funduszu na rzecz odbudowy i odnowy w latach 2021-2022 zostaną ustalone zgodnie z kryteriami przydziału ustalonymi przez Komisję z uwzględnieniem poziomu życia poszczególnych państw członkowskich, ich wielkości i poziomu bezrobocia. W odniesieniu do przydziałów w 2023 r. kryterium bezrobocia zostanie zastąpione przez spadek PKB w 2020 r. i 2021 r.
Zarządzanie i warunkowość
Zgodnie z zasadami dobrych rządów państwa członkowskie przygotują krajowe plany naprawy gospodarczej i odporności na zagrożenia na lata 2021-2023. Będą one musiały być zgodne z zaleceniami dla poszczególnych państw i przyczyniać się do ekologicznych i cyfrowych przemian. W szczególności plany te są niezbędne, by pobudzić wzrost gospodarczy i zatrudnienie oraz wzmocnić „gospodarczą i społeczną odporność” państw UE. Plany te zostaną poddane przeglądowi w 2022 r. Ocena tych planów zostanie zatwierdzona przez Radę kwalifikowaną większością głosów na wniosek Komisji.
Wypłata dotacji będzie miała miejsce tylko wtedy, gdy zrealizowane zostaną uzgodnione cele pośrednie i docelowe określone w planach naprawy gospodarczej i odporności.
Jeżeli, wyjątkowo, co najmniej jedno państwo członkowskie uzna, że istnieją poważne odstępstwa od zadowalającej realizacji odpowiednich etapów i celów, może zwrócić się do przewodniczącego Rady Europejskiej o przekazanie tej kwestii na najbliższe posiedzenie Rady Europejskiej.
Działania na rzecz klimatu
30 % całkowitych wydatków z wieloletnich ram finansowych i UE następnej generacji (New generation UE) będzie przeznaczone na projekty związane z klimatem. Wydatki w ramach WRF (Wieloletnich Ram Finansowych) i UE następnej generacji (NGEU) będą zgodne z celem UE w zakresie neutralności klimatycznej do 2050 r., celami UE w zakresie klimatu do 2030 r. oraz porozumieniem paryskim.
Zasada państwa prawa
Interesy finansowe Unii będą chronione zgodnie z ogólnymi zasadami zawartymi w Traktatach Unii, w szczególności wartościami, o których mowa w art. 2 TUE. Rada Europejska podkreśla również znaczenie poszanowania zasady państwa prawnego. Na tej podstawie wprowadzony zostanie system warunkowości mający na celu ochronę budżetu i UE następnej generacji – (New Generation EU).
Środki własne
Przywódcy UE zgodzili się na zapewnienie UE nowych środków na spłatę środków zgromadzonych w ramach programu „Next Generation EU”. Uzgodnili oni nową opłatę z tytułu tworzyw sztucznych, która zostanie wprowadzona w 2021 r. W tym samym roku Komisja ma przedstawić wniosek dotyczący środka korekty emisji dwutlenku węgla i opłaty cyfrowej, które zostaną wprowadzone do końca 2022 r.
Następnie Komisja powróciłaby ze zmienionym wnioskiem w sprawie unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS), ewentualnie rozszerzając go na sektor lotniczy i morski. Mogą pojawić się również inne nowe zasoby, takie jak podatek od transakcji finansowych. Wpływy z nowych zasobów własnych wprowadzonych po 2021 r. zostaną wykorzystane na wcześniejszą spłatę pożyczek zaciągniętych w ramach NGEU.
Zostanie utworzona rezerwa w wysokości 5 mld EUR na rzecz Brexitu, aby wesprzeć państwa członkowskie i sektory gospodarki najbardziej dotknięte przez Brexit.
Więcej informacji:
Podsumowanie Rady Europejskiej»
Długofalowy budżet unii na lata 2021-2027»
Plan naprawy gospodarczej dla Europy (informacje ogólne i harmonogram)»
Źródło: consilium.europa.eu
MP/PSZ
